Historia

Wojny, a raczej ich destrukcyjne skutki, hamowały na przestrzeni dziejów rozwój Biskupca. W niespełna dziewiętnaście lat po założeniu miasta zostało ono zniszczone wraz z zamkiem w czasie wojny głodowej z 1414 roku, podobnie jak i całe komormctwo jeziorańskie. Szkody wyrządzone przez tę wojnę obliczono w mieście na sumę 6730 grzywien.

W większości miast warmińskich wkrótce po ich powstaniu rozwinął się handel i rzemiosło, natomiast w Biskupcu, położonym na krańcu biskupstwa, oddalonym od głównych szlaków komunikacyjnych, podstawę utrzymania mieszczan stanowiło rolnictwo.

W dawnych czasach warzenie piwa nie było zawodem, lecz przywilejem. W dokumencie lokacyjnym Biskupca posiadacze parcel i półparcel miejskich mieli zawarowane prawo warzenia i wyszynku piwa.

Jak chce tradycja, czy raczej legenda, na miejscu Biskupca miał się znajdować ongiś jakiś pruski gród, a w końcu XIII wieku nawet drewniany kościółek czy też kaplica misjonarska. Kościółek ten znajdował się jakoby na wzgórzu zwanym Bisz, to znaczy na miejscu dzisiejszego kościoła.

Do końca XVIII wieku jedyną szkołą w Biskupcu była szkoła parafialna. Mieściła się w budynku położonym we wschodniej części terenu kościelnego. Najstarsza wzmianka o niej, pochodząca z 1565 roku, mówi, że ówczesny proboszcz, Gracki, odbudował własnym sumptem budynek szkolny, który spłonął w czasie pożaru w 1557 roku.

Wiek XIX przyniósł wielkie zmiany w strukturze społeczno-gospodarczej miasta. Były one spowodowane nie tylko ordynacją miejską z 1808 roku, zniesieniem przymusu cechowego z 1811 roku i separacjami lat dwudziestych i czterdziestych XIX wieku - o czym była już wyżej mowa - ale również rozwojem szlaków komunikacyjnych, najpierw dróg bitych, a następnie kolei żelaznych.

Jak już wspomniano, obowiązujący w państwie krzyżackim zakaz nadawania praw miejskich ludności nie niemieckiej nie był przestrzegany i z pewnością już od chwili powstania miasta część mieszkańców Biskupca stanowili Prusowie, niemniej przeważali tu Niemcy. Był on więc jakby wyspą niemczyzny wśród żywiołu pruskiego i - początkowo jeszcze nielicznego - polskiego.